Lutowanie lub klejenie
Techniki połączeń rynien i systemu odwodnienia dachu
O trwałości całego systemu rynnowego decydują połączenia. Trwałość rynien cynkowo-tytanowych ocenia się na 80 – 120 lat i jak każdy materiał trzeba umieć je połączyć. Porównanie technik mocowania poprzez lutowanie miękkie czy klejenie pokazuje, że obie techniki mają swoje zalety jak i ograniczenia. Obie jednak mają swoje ugruntowane znaczenie i zachowają swoje miejsce wśród technik połączeń.
Lutowanie miekkie
- Zaletą lutowania jest szybka i łatwa metoda pracy – dodatkowe nitowanie nie jest potrzebne
- Uzyskujemy trwałe, mocne i wodoszczelne połączenie
- Prawidłowo wykonane połączenie ma wytrzymałość i trwałość materiału podstawowego
- Połączenia lutowane można w pełni obciążać już bezpośrednio po ich wykonaniu
- Estetyczne lutowanie jest wizytówką profesjonalizmu wykonawcy
- Lutowanie jest nieco tańszym połączeniem w porównaniu z klejeniem
Lutowanie miękkie (nie mylić ze spawaniem) jest to szczelne i mocne połączenie metali za pomocą dodatkowego metalu – lutu. Aby uzyskać trwałe połączenie temperatura topnienia lutu musi być niższa od temperatury topnienia elementów łączonych. W przypadku rynien wykonanych z blachy cynkowo-tytanowej RHEINZINK temperatura topnienia lutu wynosi od 183 °C do 235 °C, a proces lutowania można wykonywać przy każdej temperaturze otoczenia.
Poznaj kilka wskazówek
Zakład i szczelina
W prawidłowo wykonanym lutowaniu miękkim elementów z blach RHEINZINK, trwałość, tzn. silne, szczelne połączenie, osiąga się nie poprzez przyleganie (adhezję) lutu do materiału podstawowego, ale poprzez wytworzenie stopu cyny i blachy RHEINZINK na powierzchniach stykających się.
Prawidłowo przygotowane elementy do lutowania muszą nachodzić na siebie z odpowiednim zakładem. Szerokość zakładu powinna wynosić 10 -15 mm – taki zakład jest optymalny, aby uzyskać dobre połączenie. Szczelina lutownicza nie może być większa niż 0,5 mm. W przypadku większej szczeliny połączenie lutowane jest mniej trwałe.
Za trwałość szwu lutowniczego odpowiedzialny jest jedynie lut związany w szczelinie lutowniczej. Lut cynowy poza szerokością zakładu to marnotrawstwo.
Płyn do lutowania (topnik)
Jako płyn do lutowania polecamy produkt „ZD-pro“ firmy Felder - ze względu na parametry techniczne opracowane specjalnie pod kątem właściwości blachy RHEINZINK-prePATINA blaugrau oraz RHEINZINK-CLASSIC.
Przy lutowaniu powierzchni blachy RHEINZINK-artCOLOR, RHEINZINK-GRANUM oraz RHEINZINK--prePATINA schiefergrau warstwę wierzchnią należy mechanicznie usunąć używając materiału ściernego, np. wełny ze stali nierdzewnej.
Następnie możemy zastosować płyn do lutowania nakładając go obficie pędzlem i na całej powierzchni zakładu elementów, które mają być połączone.
Do RHEINZINK-CLASSIC można również użyć płynu lutowniczego „Z-04-S” firmy Chemet.
Cyna do lutowania
- Do lutowania stosujemy cynę o składzie L-Pb Sn 40 (Sb) lub L-Pb Sn 50 (Sb) (40/60 lub 50/50 z zawartością antymonu < 0,5 wagi %) wg EN-ISO 9453.
- Jako alternatywę można uzyć cynę o składzie SnZn 801 wg EN-ISO 9453 - jest ona idealnie dopasowana do lutowania tytan-cynku i charakteryzuje się wysoką zawartością cyny i szczególnie dobrymi charakterystykami technicznymi. Ponadto jest bezołowiowa.
W przypadku lutowania powierzchni RHEINZINK-artCOLOR, RHEINZINK-prePATINA schiefergrau oraz RHEINZINK-GRANUM warstwę wierzchnią należy mechanicznie usunąć używając materiału ściernego, np. wełny ze stali nierdzewnej.
Klejenie jako alternatywa
- Zaletą klejenia jest prostota w użyciu, brak konieczności posiadania obszernej wiedzy specjalistycznej i sprzętu
- Uzyskujemy ładny wygląd połączenia niezależnie od doświadczenia dekarza
- Elastyczność oraz okres twardnienia kleju RHEINZINK umożliwiają drobne korekty ułożenia rynien i narożników
- Klejenie zapewnia trwałą wodoszczelność
- Klejenie umożliwia amortyzację ruchów termicznych we wszystkich zakresach temperatur (nawet do -30°C)
- Dzięki klejeniu możemy łączyć metale, których nie da się lutować
Klejenie jest doskonałym uzupełnieniem klasycznych technik mocowania w rzemiośle blacharskim. Za względu na swoją elastyczność w szerokim zakresie temperatur, klej RHEINZINK charakteryzuje się doskonałą przyczepnością do podłoża oraz bardzo dużą siłą klejenia, wysoką odpornością mechaniczną, a także dobrymi właściwościami wypełniającymi. Klej RHEINZINK doskonale nadaje się do stosowania na zewnątrz, a po utwardzeniu tworzy wyjątkowo mocną wodoodporną spoinę, odporną na działanie UV i zmiennych warunków atmosferycznych.
Klej RHEINZINK nie zawiera rozpuszczalników i oprócz łączenia patynowanych blach cynkowo-tytanowych sprawdzi się także przy powierzchniach, które z trudem dają się lutować lub nie dają się lutować wcale, w szczególności powierzchni lakierowanych lub powlekanych.
Poznaj kilka wskazówek
Zakład i szczelina
Wybierając klej RHEINZINK, jako dedykowany do mocowania systemu rynnowego RHEINZINK, rynny należy montować z zakładem. Za optymalny uznaje się zakład o szerokości ok. 50 mm. Klej RHEINZINK nakłada się paskami o szerokości 8 mm na powierzchnie elementów, które mają być połączone. Najlepsze połączenie uzyskuje się, jeżeli spoina znajduje się w pobliżu uchwytu (haka). Po ułożeniu rynny na warstwie kleju, jej położenie można korygować jeszcze przez okres ok. 30 min.
Ponieważ warstwa kleju o grubości ok. 0,5-2 mm kompensuje ruchy rynny tylko w ograniczonym zakresie, dlatego też co ok. 15 m rynna powinna być dylatowana.
Elastyczność połączenia
Jeżeli grubość warstwy kleju jest wystarczająca, to w zasadzie amortyzuje ona ruchy we wszystkich zakresach temperatur i po odciążeniu powraca do swojej pozycji wyjściowej.
Elastyczne kleje RHEINZINK mają zdolność do odkształcania >70%. Nawet przy długotrwałym użytkowaniu część połączona klejem powraca po odciążeniu zawsze do stanu pierwotnego. Są to właściwości, które kleje te posiadają nawet przy temperaturze -30 °C.
Temperatura otoczenia
Klej RHEINZINK jest dedykowany do klejenia różnych powierzchni tytan-cynku i utwardza się pod wpływem wilgoci. Optymalna temperatura klejenia wynosi +20˚C, a użytkowanie produktu poniżej temperatury +5˚C nie jest wskazane. Niezbędna wilgotność względna powietrza powinna wynosić 40-70%.
Po utwardzeniu spoina klejona jest wodoodporna, elastyczna, wyjątkowo mocna i odporna na działanie UV i zmiennych warunków atmosferycznych. Klej RHEINZINK stanowi idealne rozwiązanie do klejenia materiałów o różnej rozszerzalności i narażonych na obciążenie lub różnice temperatur.
Dostępne w sprzedaży standardowe opakowania z klejem RHEINZINK, tzw. kartusze, dają spoinę o długości ok. 6-7 m, która wystarcza na wykonanie kompletnego orynnowania całego domu.
